De openbaar apotheker als spil in het vaccinatieprogramma

Op 18 januari had zorginstelling Brabant Zorg de eer haar bewoners te vaccineren met het Pfizer BioNtech vaccin, als een van de eerste instelling van Nederland. Apotheker Marjolein Menheere zette alle zeilen bij om in korte tijd een nieuw proces op te tuigen. Nog zonder draaiboek, onvolledige protocollen en véél vragen uit alle hoeken. Samen met haar apotheekteam, kwaliteitsmedewerkers van BrabantZorg en hulp van Mosadex is de operatie succesvol voltooid!

Marjolein Menheere is eigenaar van Stadsapotheek Zaltbommel en toezichthoudend apotheker van zorgorganisatie BrabantZorg. “Het vaccinatieprogramma in Nederland is zo ingeregeld dat de overheid bepaalt wie op welk moment vaccinaties van de leverancier ontvangt. BrabantZorg was de eerste organisatie in Nederland waar bewoners ingeënt mochten worden dus wij moesten het hele proces zelf uittekenen; voor 30 locaties tegelijkertijd. En als apotheker werd ik verantwoordelijk voor de vaccins.”

Achter de schermen

In slechts enkele dagen na de oproep tot vaccineren wist Marjolein samen met de gedreven medewerkers van BrabantZorg in kaart te brengen wie en wat er nodig was. Dit resulteerde in een draaiboek dat steeds geoptimaliseerd werd. “Vanuit het projectteam was één kwaliteitsverpleegkundige verantwoordelijk voor het proces. Zij regelde de planning, de ruimtes, het personeel en beschreef stapsgewijs hoe een cliënt uiteindelijk gevaccineerd zou worden.” Al snel liepen we tegen een logistieke uitdaging aan; de vaccins moesten van het ziekenhuis vervoerd worden naar alle zorglocaties. Hiervoor schakelde Marjolein met Edger van Faassen, manager van de groothandel van Mosadex. Marjolein: “Ik ben lid van de coöperatie van Mosadex en onderdeel van de raad van commissarissen. Ik wist daarom snel de juiste mensen te vinden die mij konden helpen. Mosadex heeft veel meer kwaliteiten in huis dan alleen het proces van de geneesmiddelendistributie. Het gekoelde én beveiligde transport werd door Mosadex-groothandel geregeld, waarbij we tijdens de rit precies konden zien waar de vrachtwagen zich bevond en welke temperatuur de vaccins hadden. Dit werkte perfect voor de benodigde documentatie. Op de locaties zorgden we voor de juiste koelopslag en nauwkeurige cold chain condities.”

De volgende uitdaging was het inregelen van voldoende personeel, die kundig zijn met optrekken van spuiten en het injecteren. Ook hier zocht Marjolein contact met het Mosadex-netwerk. Ze werd door Mosadex in contact gebracht met  Myriam van Haften, directeur bij Care4homecare en ApotheekZorg. Myriam: “Om 23.00 uur in de avond zaten we achter Teams om te bespreken wat we konden betekenen. Wij hebben apothekersassistentes en verpleegkundigen in dienst. Daaruit vormden we een poule van mensen die het gereedmaken van de spuiten verzorgden. De uitdaging: 6 spuiten uit één ampul halen, geen luchtbelletjes in de spuit en dit op de locaties van vaccineren doen. De spuiten mogen namelijk niet meer geschud worden als ze eenmaal opgetrokken zijn, dan kan het vaccin zijn werking verliezen. Daarom is het fijn dat de collega’s van ApotheekZorg ervaren zijn met de handeling. Op 30 locaties tegelijk deze handeling uitvoeren is zelfstandig niet te realiseren.”

De kracht van samenwerking

Marjolein: “Op vrijdag zijn alle bewoners door mijn apotheekteam gescreend op contra-indicaties en anti-stollingsmedicatie. De artsen zorgden voor triage van alle cliënten. Toen ook daar de ‘go’ werd gegeven stonden we op maandag allemaal paraat om te starten. Uiteindelijk zijn bijna 1500 bewoners gevaccineerd in 4 dagen, met een voorbereidingstijd van slechts 2,5 werkdag. Het injecteren van de spuiten werd door de eigen medewerkers van Brabant Zorg gedaan. Care4homecare kan dit ook overnemen; echter bij BrabantZorg is veel expertise in huis. BrabantZorg heeft kosten nog moeite bespaard in dit proces: zelfs de inspectie gaf complimenten voor het gehele proces. Al met al is dit dus echt een teamprestatie. In een paar dagen tijd zijn ruim 250 mensen in beweging gebracht om dit mogelijk te maken. Het is mooi om als apotheker verantwoordelijkheid te dragen voor dit belangrijke proces in de bestrijding van het coronavirus. Daar mogen we allemaal trots op zijn!”

Gepubliceerd op: 25 januari 2021