Leefstijl op recept

Geen pillendieet, maar leefstijl op recept, dat is de toekomst van de gezondheidszorg volgens Iris de Vries, huisarts en voorzitter van Vereniging Arts en Leefstijl. De vereniging zorgt ervoor dat de positieve effecten van een gezonde leefstijl aan het licht komen. Ook ondersteunt de vereniging zorgverleners bij het geven van leefstijladvies.

Iris de Vries vertelt over het belang van aandacht voor leefstijl.

Wat is leefstijl eigenlijk?

“Verschillende zaken hebben invloed op uw geestelijke en lichamelijke gezondheid. U kunt dan denken aan voeding, beweging, slaap en het ontmoeten van anderen. Maar ook ontspanning en zingeving spelen een rol. Al deze aspecten samen vormen iemands leefstijl.”

Waarom is een gezonde leefstijl belangrijk? 

“Door een gezonde leefstijl voelen we ons beter, worden we minder snel ziek en zijn er minder maatschappelijke kosten en minder zorgkosten. Ik durf wel te zeggen dat gezond leven gewoon het juiste is om te doen. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor de maatschappij.

Daarnaast blijkt uit verschillende onderzoeken dat een ongezonde leefstijl kan leiden tot allerlei aandoeningen. Ook zien we dat de ernst van veel van deze aandoeningen door leefstijlaanpassingen kan verminderen of zelfs helemaal kan verdwijnen.”

Heeft het zin je leefstijl aan te passen als je ziek bent? 

“Ook als u ziek bent, heeft het zin om uw leefstijl aan te passen. De ziekte wordt daardoor vaak minder actief en is het mogelijk dat u minder klachten ervaart. Mensen die bijvoorbeeld meer gaan bewegen of anders gaan eten, kunnen direct verschil merken. Ze zijn minder moe en kunnen meer ondernemen. Ook kan het zijn dat medicijnen afgebouwd kunnen worden. Daarnaast kunnen leefstijlaanpassingen soms de ziekte zelf verminderen, terwijl medicijnen vaak alleen de klachten verminderen.

Bijvoorbeeld bij suikerziekte (diabetes type 2) maakt de alvleesklier het hormoon insuline aan, dat ervoor zorgt dat suikers uit het bloed door het lichaam worden opgenomen. Bij diabetes type 2 kan het lichaam het hormoon insuline minder goed signaleren. Dit heet insuline-resistentie (insuline-ongevoeligheid). Medicatie zorgt ervoor dat de hoeveelheid suiker in het bloed naar beneden gaat, maar de insulineresistentie blijft bestaan en het lichaam blijft ziek. Pas wanneer u uw leefstijl aanpast, reageert het lichaam weer goed op het hormoon insuline en kunt u deze ziekte omkeren."

“Een gezonde leefstijl is goed voor alle mensen.”

Dan dus nooit meer medicijnen gebruiken?

“Nee, dat is zeker niet mijn boodschap. Van veel chronische ziekten is bekend dat leefstijl een belangrijke factor is. Dat is niet bij alle ziekten het geval helaas. Dus stop nooit zonder overleg met uw arts of apotheker met het gebruik van medicijnen. Wel geldt dat een gezonde leefstijl voor àlle mensen goed is, en voor mensen met een aandoening al helemaal.”

Wanneer kunnen we dan bij de huisarts aankloppen voor leefstijladvies?

“Dat kan bijvoorbeeld wanneer u te zwaar bent of suikerziekte (diabetes) hebt. Maar ook wanneer u lijdt aan hart- en vaatziekten, een longaandoening, reuma, of last heeft van hoofdpijn of chronische vermoeidheid.”

Waarom hulp inschakelen?

“Uiteindelijk gaat het erom dat u zich beter en fitter voelt! Enkele jaren geleden liep ik zelf rond met gezondheidsklachten. Ik was moe en duizelig en had last van buikpijn. Mijn eigen huisarts dacht dat ik overwerkt was, maar toen ik me ging inlezen over voeding, raakte ik geïnteresseerd in het onderwerp leefstijl. Nadat ik een paar maanden onbewerkte producten zonder toegevoegde suikers at en meer ging bewegen, was ik van mijn klachten af. Omdat ik ook huisarts ben, heb ik voor mijn eigen gezondheid een goede manier bedacht om het aan te pakken. Niet iedereen kan dat zelf zo doen. Daarom is het zo belangrijk dat mensen hulp inschakelen. Uw huisarts kan u doorverwijzen naar een praktijkondersteuner, een leefstijlcoach of diëtist. Ook kan uw huisarts u doorverwijzen naar de GLI (gecombineerde leefstijlinterventie). Dit is advies en begeleiding voor mensen met overgewicht. De zorgverzekering betaalt de kosten van de GLI. Weet uw huisarts ook niet goed waar te beginnen? Wijs hem of haar op de Vereniging Arts en Leefstijl, dan helpen wij hem of haar op weg!”

En welke ondersteuning biedt de apotheker?

“Uw apotheker en huisarts werken nauw samen als het gaat om het voorschrijven en afbouwen van medicijnen. Bent u benieuwd of u aanpassingen kunt doen in uw leef- stijl om zo het aantal medicijnen te verminderen? Bespreek dit gerust met uw apotheker. Wanneer u vanwege een veranderde leefstijl uw medicijnen moet aanpassen, is uw apotheker daar ook nauw bij betrokken. Als u bijvoorbeeld afvalt, kan het zijn dat doseringen van medicijnen moeten worden aangepast. Heeft u last van bijwerkingen zoals moeheid of hoofdpijn die sporten of bewegen moeilijk maken? Ook dat kunt u bespreken met uw apotheker.”

Welk advies heeft u voor de lezers van Leef!-magazine? 

“Veel mensen zien op tegen verandering van hun leefstijl, maar dat is niet nodig. Met kleine stapjes kunt u al veel bereiken. Begin dus klein. Elke trap die u neemt, elke kilo die u afvalt, helpt u vooruit. Vraag uw huisarts of apotheker ook om advies en steun, want u hoeft dit niet alleen te doen! Zie het aanpassen van uw leefstijl niet als een opgave, maar als een nieuw avontuur.”

Dit interview verscheen in editie 106 van Leef! - het magazine van Service Apotheek.

Gepubliceerd op: 08 januari 2021