Een 'masker 19'-melding in uw apotheek? Met deze 5 tips van Veilig Thuis bent u voorbereid!

Parijs, de plek waar huiselijk geweld binnen één week met 36% zou zijn gestegen sinds de invoer van de coronamaatregelen. Reden genoeg voor de Franse overheid om de landelijke meldcode ‘masque 19’ te introduceren. Diezelfde dag kwam al de eerste melding binnen bij een Nederlandse apotheek. Een doorslaggevend signaal om de term ‘masker 19’ ook in Nederland kenbaar te maken. Toch spelen er nog een hoop vragen over dit initiatief. ‘Waarom juist de apotheek als meldpunt, waar zijn de andere zorgverleners in dit verhaal?’ en ‘Hoe lang blijft het codewoord in gebruik?’ Wij spraken bestuurder Debbie Maas van Veilig Thuis en Steven Verhagen-Smits, bestuurder van de Wetenschappelijke Sectie Openbaar apothekers bij de KNMP om antwoord te geven op deze brandende vragen.​  

Vrees voor toename huiselijk geweld door coronamaatregelen

De inzet van de nieuwe meldcode komt op een goed moment vindt Debbie Maas: “Door de coronamaatregelen werken en leven mensen meer thuis, hebben ze minder sociale contacten, minder afleiding en kunnen ze onzekerheid hebben over hun inkomen en toekomst. Het risico? Spanningen lopen thuis op, wat de kans op fysiek, psychisch of seksueel geweld vergroot.” Opvallend genoeg ontvangt Veilig Thuis nog niet meer meldingen van huiselijk geweld. Maar wel veel adviesvragen, zoals: ‘hoe maak ik het onderwerp bespreekbaar?’ of ‘hoe weet ik zeker dat het om huiselijke geweld gaat?’ Debbie Maas: “Helaas blijft huiselijk geweld vaak onder de radar. Het probleem is groter dan de cijfers ons laten zien.” Zij beaamt dat het initiatief in andere landen uitnodigde tot actie in eigen land. “In samenwerking met de KNMP en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport spraken we over de invulling van de campagne ‘masker 19’. We ontdekten dat apotheken een actieve rol kunnen vervullen bij de aanpak van dit probleem. Hoe we dat in de praktijk terugzien? Slachtoffers die problemen willen melden, zien de apotheek nu als eerste stap naar een veiligere thuissituatie”, vertelt Maas overtuigend.

Meldcode als aanvulling op huidige zorgtaak apothekers

Er werd gezocht naar nieuwe manieren waarop slachtoffers melding kunnen maken. Het uitgangspunt? Dat het laagdrempelig én onopvallend gebeurt. Volgens Steven Verhagen-Smits van de KNMP scoort de apotheek op beide punten goed: “Waar overige zorgverleners de deuren letterlijk moesten sluiten, heeft de apotheek ook in de meest hectische tijden van de crisis al haar patiënten te woord kunnen staan. Daarbij past de inzet van het codewoord ‘masker 19’ binnen de reguliere gesprekken die het apotheekteam heeft met een patiënt. Er is veel vraag naar diverse mondmaskers waardoor de melding vaker onopgemerkt blijft.”

Sinds 2013 moeten apothekers zich houden aan de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Dit is een stappenplan waarin staat hoe een zorg- of hulpverlener moet omgaan met het signaleren en melden van huiselijk geweld. Volgens de KNMP is de inzet van het codewoord ‘masker 19’ een toevoeging op de huidige meldcode en valt daarmee binnen dezelfde zorgtaak. “Het codewoord blijft gedurende de coronacrisis van kracht. Na afloop van de crisis overleggen we of de inzet van het codewoord noodzakelijk blijft”, zegt Verhagen-Smits.

Na een melding volgt altijd maatwerk

Nadat een apotheker een melding bij Veilig Thuis indient, nemen zij de melding over. En dat vraagt in iedere situatie om maatwerk. “Soms komen we direct in actie en wordt er een huisverbod ingezet, zodat de pleger het huis verlaat. Vaak merken we dat slachtoffers stap voor stap het probleem willen aanpakken. Zij hebben veelal behoefte aan het stoppen van het geweld en niet de relatie. Dan bieden we juist een luisterend oor en zoeken we naar andere mogelijkheden, zoals hulp voor beide personen”, vertelt de bestuurder van Veilig Thuis. Maas sluit af met vijf handige tips ter voorbereiding op een melding in uw eigen apotheek.

1. Behandel altijd iedere melding en hulpvraag serieus.

2. Onderzoek of er sprake is van direct gevaar. Zo ja, bel 112! In andere gevallen belt u Veilig Thuis (0800 2000).

3. Oefen regelmatig met het apotheekteam verschillende situaties van een ‘masker 19’-melding.

4. Volg de online cursus ‘masker 19’ van de SBA in samenwerking met de KNMP. Voor apothekers is er een aangepaste e-learning beschikbaar.

5. Zet de gesprekskaart van SBA in ter ondersteuning bij een melding.

Gepubliceerd op: 10 juni 2020